برگزاری جلسه نقد و بررسی دهمین دوسالانه عکس هنرمندان قم

یکصد و سومین قرار نقد عکس انجمن عکاسان استان قم، با عنوان «حضور لحظه‌ها؛ حضور خلاق» با موضوع «نقد و بررسی دهمین دوسالانه عکس هنرمندان قم» با حضور جمعی از عکاسان این استان در نگارخانه فرهنگ شهر قم برگزار شد.

به گزارش پایگاه خبری رهپویان قم،به نقل از روابط‌عمومی دهمین دوسالانه عکس هنرمندان قم، در ابتدای این نشست، تعدادی از آثار عکاسانی که به مرحله داوری رسیده بودند و در این مرحله توسط داوران حذف شده بودند، به نمایش درآمد.
در ادامه ابراهیم سلیمانی دبیر این دوسالانه، به همراه مهدی توکلیان به نمایندگی از شورای سیاستگذاری و محمدمهدی بهمنی و مونا نیکوگفتار به نمایندگی از هیات انتخاب دهمین دوسالانه عکس هنرمندان قم، پاسخگوی پرسش‌های حاضران بودند.

🔵 از انتقادها و دیدگاه‌های تخصصی و کارشناسی استقبال می‌کنیم
دبیر دهمین دوسالانه عکس هنرمندان قم در این نشست تاکید کرد: عکس های حذف شده بر اساس نظر داوران گرامی بوده و در حذف و یا پذیرش عکس ها هیچ جبری وجود نداشته است.
ابراهیم سیمانی تصریح کرد: امکان دارد که یک عکس در چند جشنواره جایزه بگیرد و همان عکس در جشنواره دیگری حذف شود.
وی یکی از اهداف برگزاری دوسالانه‌ها را انعکاس بخشی از فعالیت های ۲ سال اخیر آن حوزه برشمرد و افزود: مشارکت همه عکاسان به ویژه عکاسان باتجربه در انعکاس بهتر این فعالیت ها موثر است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا به طور دقیق به متن فراخوان در انتخاب عکس ها توجه نشد؟ گفت: طبعا این دوسالانه یک جشنواره بین المللی نیست، از این رو خیلی اِغماض شد تا این دوسالانه اتفاق بیفتد.
سلیمانی با تاکید بر لزوم مطالعه و آموزش اظهار داشت: تاکنون توسط انجمن عکاسان استان قم، جلسه های نقد و بررسی و نیز کارگاه های آموزشی گوناگونی برگزار شده است.
وی با اشاره به اینکه برای برگزاری این دوسالانه تلاش بسیاری صورت گرفت، افزود: انتخاب داوران بر اساس نظر دست اندرکاران دوسالانه انجام و پیشنهاد شد تا ترکیب داوران از استان قم و خارج از استان باشد.
وی همچنین درباره تغییر یکی از داوران این دوسالانه گفت: آقای کریم متقی از تبریز (استان آذربایجان شرقی) یکی از داوران معرفی شده در این دوسالانه بودند که به علت مبتلا شدن به ویروس کرونا، هنگام داوری آثار نتوانستند حضور داشته باشند و امکان داوری ایشان از طریق مجازی نیز میسر نبود، از این رو با توجه به شرایط زمانی، تصمیم گرفته شد که از حضور آقای سید عباس میرهاشمی از تهران بهره ببریم.
رییس انجمن عکاسان استان قم تصریح کرد: مدعی نیستیم که کار ما بدون عیب و نقص بوده است، اما همه تلاش و توان خود را برای برگزاری هر چه باشکوه‌تر این دوسالانه به نحو احسن انجام دادیم.
وی بیان کرد: از بیان ایرادها، انتقادها، پیشنهادها، نظرها و دیدگاه های تخصصی و کارشناسی درباره این دوسالانه استقبال می کنیم؛ چون طرح این مباحث موجب می شود تا دوره های آتی این دوسالانه با اشکالات کم‌تری برگزار شود.

🔵 عکاسان عصر دیجیتال و رسانه هاي نوظهور؛ «تاریخ‌نگاران مصور ایران» هستند
مهدی توکلیان از اعضای شورای سیاستگذاری دهمین دوسالانه عکس هنرمندان قم خاطرنشان کرد: انتخاب داوران این دوره بر اساس خِرَد جمعی صورت گرفت.
وی تصریح کرد: برگزاري مسابقات، فستیوال ها و سوگواره ها با حضور هنرمندان نخبه و خبره و کارکشته، تحت عنوان داور جهت می گیرد؛ اگر یک داور توانست دیدگاهی اثرگذار و سازنده در انتخاب آثار برگزیند، حیات هنر به سمت کمال پیش می رود، اما اگر انتخاب آثار بر اساس یک اسلوب ناقص، جهت‌دار و غیرحرفه‌ای باشد، برگزاری جشنواره ها به ضرر هنر و روح متعالی آن خواهد بود؛ نكته مهم و قابل توجهي كه داوران باید به خوبی دریابند که انتخاب آثار چه ميزان سرنوشت‌ساز است؛ زیرا در ذهن شرکت‌کنندگان یک الگو برای رقابت های بعدی ایجاد می شود که به دست و ذهن آن‌ها جهت می دهد و چنانچه اين جهت‌دهی به سمت کاربرد و اثربخشی در زندگی باشد، قابل تقدیر است و اگر عکس آن باشد، متاسفانه نقطه سیاهی در مسیر زندگی حرفه ای یک هنرمند است؛ داوران در رويدادهاي مهم هنري و به طور خاص در جشنواره ها و مسابقه های مختلف در رشته های گوناگون هنرهاي تجسمي، در روند کلی رویدادهاي جمعي فرهنگي، هنري و رسانه اي تاثیرگذار هستند.
وی همچنین بر احساس «تعلق خاطر داشتن» به شهر و محله زندگی خود تاکید و بیان کرد: الحمدالله عکاسان قمی در عرصه های گوناگون تاکنون درخشیده اند.
وی با اشاره به وجود «گذرها» در محله های قدیمی شهر قم و حکمت وجودی آنان افزود: محور این گذرها، یک مسجد بوده و در کنار آن مشاغلی قرار داشته و تمام مراودات مردم محله در زیر آن گذر انجام می‌شده است؛ ما به عنوان یک شهروند قمی، در این دوسالانه تا چه میزان توانسته‌ایم، این بافت قدیمی شهر که در حال از بین رفتن است را، عکاسانه و هنرمندانه در قاب نگاه نسل هاي بعد از خودمان تقديم كنيم، چه ميزان آثار عكاسانه با رويكرد پژوهشي را در تصاویر خود ماندگار کرده ايم؟
عضو شورای سیاستگذاری دهمین دوسالانه عکس هنرمندان قم ادامه داد: بخش عمده ای از این جشنواره ها و دوسالانه های استانی، باید بازتابی تمام‌نما از فرهنگ و سنن و آيين هاي همان شهر و استان باشد.
وی با اشاره به اینکه استان قم ظرفیت زیادی در حوزه عکاسی دارد که در سایر استان ها نیست، گفت: در زمانی که معاون اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم بودم، به دوستان عکاس پیشنهاد دادم که «انجمن عکاسان آیینی» را تشکیل دهند، چرا که هم عکاسان قم آثاری در این زمینه دارند و هم در قم آیین های گوناگونی برگزار می شود، از سوی دیگر قم شهری مهاجرپذیر از نقاط مختلف کشور است و از حدود ۱۰۰ کشور در این شهر طلبه در حال زندگي و تحصيل علوم ديني هستند و وجود شهرونداني از تمام نقاط ايران اسلامي ظرفيت فوق العاده اي است.
وی اظهار داشت: هنگامی که اینگونه دوسالانه ها به عنوان «یک استان» رقم می خورد، یک بخش عمده‌اش این است که بازتابی از «همان استان» داشته باشد.
توکلیان تاکید کرد: در دوسالانه عکس هنرمندان قم، شایسته است که بیشتر آثار درباره فرهنگ و آیین های این استان باشد و ما را با هویت و فرهنگ قم بیشتر آشنا کند.
این پیشکسوت عکاسی استان قم گفت: عکاسان عصر دیجیتال و رسانه های نوظهور، «تاریخ‌نگاران مصور ایران» و در حال ثبت تاریخ تصویری کشورمان هستند.
وی افزود: همان طور که آثار به جا مانده از عکاسان قدیم قم که امروز به عنوان یک «سند» باقی مانده است و ما را با تاریخ و فرهنگ دوران گذشته آشنا می سازد؛ شما عکاسان، تاریخ‌نگار نسل فعلی ایران هستید و آثار شما انتقال‌دهنده فرهنگ و هویت امروز برای نسل های بعدی است و آیندگان بر اساس آثار شما گذر زمان و اتفاقات روزهاي آغازين هزاره سوم هجري را به تماشا خواهند نشست و قضاوت خواهند کرد.
وی تاکید کرد: در آثار خود به بازارها، محله های قدیمی و فرهنگ مردم استان قم بیشتر بها بدهید و این ها را در آثارتان ماندگار کنید.
وی اظهار داشت: فناوری های امروز، فضای عکاسی را باز کرده است و استادان علم ارتباطات و رسانه، از عکاسی به عنوان یک رسانه نام می برند و کسانی که عکس می گیرند، یک رسانگر هستند، چون با زبان تصوير و عكس در انتقال پيام نقش مهمي را عهده دارند.
عضو شورای سیاستگذاری دهمین دوسالانه عکس هنرمندان قم كه از روزنامه‌نگاران و عكاسان است، خاطرنشان کرد: تاثير یک عکس، بیشتر از یک مقاله و یک متن است و وجود عكس خوب در خوانش متن گزارش و خبر كمك فوق‌العاده‌اي مي‌كند.
وی گفت: دست اندرکاران این دوسالانه با همه سختی های موجود، تمام تلاش خود را به کار برده اند تا از همه ظرفیت ها و توانمندی های استان در برگزاری هر چه بهتر این دوسالانه، نهايت بهره برداري انجام پذيرد.
وی با بیان اینکه کار داوری سخت است، افزود: داوری که خارج از استان قم می آید، شاید خیلی با این فضا آشنا نباشد و انتخابش بیشتر بر اساس چارچوب ها و استانداردهای عکاسی و تكنيك هاي عكاسانه باشد.
توکلیان تاکید کرد: یک رویداد فرهنگی و هنری مانند دوسالانه عکس که برگزار می شود، خلاهای موجود را نشان می دهد.
مدیرکل روابط عمومی و امور بین الملل نهاد کتابخانه های عمومی کشور، با بیان اینکه نکات مثبت این رویداد را نیز ببینیم، اضافه کرد: برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی یک نیاز است.

🔵 شرکت‌کنندگان فقط بر جنبه رقابتی دوسالانه متمرکز نشوند
محمدمهدی بهمنی از اعضای هیات انتخاب دهمین دوسالانه عکس هنرمندان قم در این نشست گفت: در مرحله انتخاب عکس، فقط عکس‌هایی که از لحاظ فنی ایراد داشتند، حذف شدند؛ چرا که اعضای هیات انتخاب در این مرحله برای خود، «شأن داوری» قایل نبودند.
وی تصریح کرد: در مجموع؛ تعداد قابل توجهی عکس‌ به مرحله داوری رسید و این رقم قابل توجه بود.
وی در بخش دیگر سخنان خود، در پاسخ به این سوال که چرا «تک‌عکس» از «مجموعه عکس» به مرحله نهایی راه یافته است، گفت: اگر مجموعه عکسی به دلایلی حذف می‌شد، اما عکس‌های قابل قبولی در آن مجموعه بود که می‌شد به شکل تک‌عکس بالا بیاید و داوری شود، این کار را به عنوان یک پیشنهاد به عکاس انجام دادیم؛ پیشنهاد داده بودیم که این کار با اجازه صاحب اثر انجام شود.
این مدرس عکاسی، با بیان اینکه در مرحله انتخاب با دیده اِغماض به برخی از عکس‌ها نگاه شد تا بتوانند به مرحله داوری راه یابند، تاکید کرد: بحث‌ها در مرحله انتخاب عکس‌ها جدی بود تا هیچ حقی زایل نشود.
بهمنی یادآور شد: شرکت کنندگان، دوسالانه را یک پکیج ببینند و فقط بر جنبه رقابتی آن متمرکز نشوند؛ این دوسالانه هم جنبه آموزشی دارد و هم بر اساس آثار رسیده و داده‌ها می‌توان نقاط ضعف و قوت عکاسی قم را از آن اِحصاء کرد؛ نقاط ضعف و قوت یک رویداد هنری و اثرات و خیرات آن را باید در کنار هم دید.
وی با اشاره به اینکه برگزاری اینگونه دوسالانه‌ها می‌تواند برای عکاسانی که در ابتدای راه هستند، جنبه آموزشی داشته باشد؛ برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی و نیز جلسات نقد و بررسی را در پیشرفت و رشد عکاسان موثر دانست.
این کارشناس ارشد عکاسی اظهار داشت: این دوسالانه نشان داد که عکاسان، در بخش «مجموعه عکس» مشکل دارند که باید در این زمینه هم خود عکاسان مطالعه کنند و هم دوره‌های آموزشی در این رابطه در سطح استان برگزار شود.

🔵 در هر جشنواره‌ای احتمال دارد که عکس‌های ایده‌آل حذف شوند، چون مورد پذیرش داوران قرار نمی‌گیرند
مونا نیکوگفتار از اعضای هیات انتخاب دهمین دوسالانه عکس هنرمندان قم در این نشست نیز گفت: در بخش انتخاب آثار در این دوسالانه، اقدام به پالایش عکس های رسیده، کردیم.
وی با اشاره به اینکه خیلی از عکس ها به لحاظ ویرایش از سطح متوسطی برخوردار بودند، افزود: با این حال، هیات انتخاب در این مساله اِغماض (چشم‌پوشی) کرد و ملاک حذف را، از لحاظ فنی انجام داد.
این مدرس عکاسی ادامه داد: در بخش انتخابِ قبل از داوری، عکس هایی حذف شدند که به لحاظ محتوا جذابیتی نداشتند.
وی اضافه کرد: با این حال کوشش کردیم، این فرصت را از شرکت‌کنندگان نگیریم و اجازه داده شود تا آثارشان به مرحله داوری راه یابند.
وی گفت: به هر حال در هر جشنواره ای این اتفاق می افتد و احتمال دارد که عکس‌های ایده‌آل نیز حذف شوند، چرا که مورد سلیقه و پذیرش داوران قرار نمی گیرند و این سلیقه در هر فردی وجود دارد، همان طور که سلیقه زیبایی برای هر شخصی نسبی است، این سلیقه برای داوران در هر جشنواره نسبی می‌باشد.
وی در پاسخ به پرسش یکی از عکاسان که چرا هیات انتخاب، بر اساس فراخوان عکس ها را انتخاب نکرده است؟ گفت: اگر می خواستیم، طبق موارد ذکر شده در فراخوان عمل کنیم، شاید ۳۰۰ قطعه عکس هم به مرحله داوری نمی رسید.
نیکوگفتار افزود: ضمن آنکه هنگامی که «بخش آزاد» در دوسالانه قرار می گیرد، یعنی افراد غیرحرفه‌ای نیز می‌توانند در آن شرکت کنند و این کار هیات انتخاب به خاطر کمک به شرکت‌کنندگان انجام شد و دلیل خاص دیگری نداشت.
همچنین در این نشست، چند تَن از عکاسان شرکت‌کننده بر اجرای دقیق موارد ذکر شده در فراخوان تاکید کردند و معتقد بودند که یکی از وظیفه‌های هیات انتخاب در این دوسالانه این بوده است که آثاری که مطابق با قوانین اعلام شده در فراخوان نبوده‌اند، باید از مرحله داوری حذف می‌شدند.
یکی از عکاسان نیز اعتقاد داشت که عکس‌های خوبی به این دوسالانه ارسال شده بود، اما در اجرا ضعیف بود که در این زمینه دبیر دوسالانه و ۳ تن از اعضای هیات انتخاب و شورای سیاستگذاری که در این نشست حضورداشتند، به اشکالات وارد شده پاسخ دادند و اعلام کردند که آماده پذیرش نقدهای منصفانه و نظرات کارشناسی درباره دوسالانه مذکور هستند.
گفتنی است؛ نمایشگاه آثار «بخش آزاد» دهمین دوسالانه عکس هنرمندان قم، با ۴۵ اثر از ۲۵ هنرمند عکاس در نگارخانه فرهنگ شهر قم واقع در خیابان شهیدان فاطمی (دورشهر) دایر است؛ این نمایشگاه تا ۱۱ اردیبهشت‌ماه امسال از ساعت ۱۵:۳۰ تا ۱۹:۳۰ به صورت رایگان برای بازدید عموم دایر می‌باشد.
علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به دبیرخانه دهمین دوره دوسالانه عکس هنرمندان قم (انجمن عکاسان استان قم) واقع در خیابان شهیدان فاطمی (دورشهر)، نبش کوچه ۱۲، پلاک ۱۰۰، طبقه فوقانی نگارخانه فرهنگ مراجعه کنند و یا در قم با شماره تلفن ۳۷۸۳۸۸۶۷ با پیش‌شماره ۰۲۵ تماس بگیرند.
نهمین دوره دوسالانه عکس هنرمندان قم در سال ۱۳۹۷ برگزار شد.